૬૦ વર્ષના વર્મા આજકાલ ખૂબ ખુશ દેખાઈ રહ્યા હતા. આ વર્ષે સરકારી ડોક્ટરના પદ પરથી રિટાયર થયા પછી તેમણે પોતાનું ક્લિનિક શરૂ કર્યું હતું, જેમાં તે એક મહિલા ડોક્ટર સાથે બેસતા હતા. તે મારા પતિના સારા મિત્ર પણ છે. એક દિવસ જ્યારે તે ઘરે આવ્યા ત્યારે મારા પતિએ મજાકિયા અંદાજમાં પૂછ્યું, ‘‘શું વાત છે ગુરુ આજકાલ તો ખૂબ ખુશ દેખાઈ રહ્યા છો, કેવી પસાર થઈ રહી છે જિંદગી?’’ ‘‘અરે, ખૂબ જ સુંદર રીતે પસાર થઈ રહી છે. હવે પોતાનું ક્લિનિક શરૂ કરી દીધું છે. જેમાં હું અને બીજા એક લેડી ડોક્ટર મિસિસ ગુપ્તા સાથે બેસીએ છીએ. ખૂબ સમજદાર મહિલા છે યાર, મેં તો આજદિન સુધી આવી મહિલા નથી જેાઈ, બિલકુલ ફિટ અને હોશિયાર. મોટાભાગના દર્દી તો તેની મીઠી વાણી સાંભળીને સ્વસ્થ થઈ જાય છે.’’ વર્મા તેની ડોક્ટર મિત્રના વખાણ પર વખાણ કરી રહ્યા હતા અને હું અને મારા પતિ મંદમંદ હસી રહ્યા હતા, કારણ કે અમે જાણતા હતા કે તેમની પત્ની એટલે કે મિસિસ વર્માને તેમનું ક્લિનિક પર બેસવું પસંદ નહોતું.
ન તો તને નવરાશ કે ન મને : આ વાતને લઈને બંને વચ્ચે ખટરાગ થતો રહેતો હતો. બાળકો બહાર હોવાથી બંને પતિપત્ની એકલા રહેતા હતા. જ્યાં વર્મા પોતાને ક્લિનિકમાં વ્યસ્ત રાખીને બહાર સુખ અને પ્રેમ શોધતા રહે છે. જ્યારે બીજી તરફ તેમના પત્નીની પોતાની અલગ ભજનમંડળી છે જેમાં તે હંમેશાં વ્યસ્ત રહે છે. બંનેની વ્યસ્તતાની સ્થિતિ એ છે કે કેટલાય દિવસો સુધી બંને વચ્ચે કોઈ વાર્તાલાપ થતો નથી. એક વાર જ્યારે તેમની દીકરીઓ વિદેશથી આવી ત્યારે માતાપિતા વચ્ચેનો વ્યવહાર જેાઈને આશ્ચર્યમાં પડી ગઈ હતી. જેાયું તો બંને પોતપોતાની જિંદગીમાં મસ્ત, દીકરીઓને આ વાત ન ગમી. તેથી માને પૂછ્યું, ‘‘મા, આ વાત બરાબર નથી, અમે તો તમારાથી દૂર વિદેશમાં રહીએ છીએ. આ સ્થિતિમાં તમારે બંનેએ એકબીજાની કાળજી લેવી જેાઈએ. જેા તમે કહેતા હોય તો હું પપ્પા સાથે વાત કરું. તમે બંનેએ અહીં પોતાની એક અલગ જિંદગી વસાવી લીધી છે, ત્યાં સુધી કે તમારા બંને વચ્ચે ઘણા બધા દિવસો સુધી એકબીજા સાથે કોઈ વાત નથી થતી.’’ જેાકે મિસિસ વર્માને પણ થોડે ઘણે અંશે તેમને પોતાને જ હવે અહેસાસ થવા લાગ્યો કે ‘‘કદાચ ભક્તિમાં તે પોતાના પતિને ભૂલવા લાગ્યા છે અને તેથી પતિ ઘરની બહાર પ્રેમ શોધવા લાગ્યા છે.’’ ખૂબ સમજ્યાવિચાર્યા પછી એક દિવસ તેમણે પોતાના પતિને કહ્યું, ‘‘તમે ક્લિનિક શરૂ કરીને યોગ્ય કર્યું છે. કમ સે કમ વ્યસ્ત અને ફિટ તો રહો છો. ઘરમાં રહીને તો માણસ પોતાની ઉંમર પહેલાં વૃદ્ધ થઈ જાય છે. તમારા ક્લિનિકની બાજુની દુકાન ખાલી છે ને, તેમાં હું પણ એક બૂટીક ખોલી દઉં છું. બોલો, બરાબર છે ને.’’ સાંભળીને વર્મા તેની પત્નીને આશ્ચર્યભાવથી જેાવા લાગ્યા અને ધીરેથી કહ્યું, ‘‘તો પછી ભોજન કોણ કરશે.’’ ‘‘હકીકતમાં, દીકરીઓએ મને સમજાવ્યું હતું કે મમ્મી લાંબા સમયથી એક બૂટીક શરૂ કરવાનું તમારું સપનું હતું, તો હવે શરૂ કરી દો. બસ તે વાત મને ગમી ગઈ. તમે પણ બાજુમાં હશો, તેથી મને કોઈ ટેન્શન નહીં રહે અને હું આ બધું સંભાળી પણ શકીશ.’’ મિસિસ વર્માએ સ્પષ્ટતા કરતા કહ્યું. થોડા દિવસો પછી વર્માએ પોતાની બાજુની શોપમાં શ્રીમતીનું બૂટીક શરૂ કરાવી દીધું. ત્યાર પછી આ બહાના હેઠળ બંને એકબીજાને પૂરતો સમય આપવા લાગ્યા ત્યારે થોડા સમયમાં બંને વચ્ચે ગુમાવી દીધેલી નીકટતા પાછી આવવા લાગી. બીજેા એક કિસ્સો. ૫૫ વર્ષના ગુપ્તા અવારનવાર પોતાના સ્કૂટર પર ઓફિસની મહિલા કર્મચારીઓને બેસાડીને ફરતા જેાવા મળતા હતા. ઘણી વાર તે પોતાની એક મહિલા મિત્ર સાથે કોફી શોપમાં પણ જેાવા મળતા હતા. જેાકે સમાજમાં પણ આવી વાતો ખૂબ ઝડપથી ફેલાતી હોય છે. તેથી મિસિસ ગુપ્તાને પણ આ વાતો સાંભળવા મળી ગઈ. એટલામાં એક દિવસ તેમની પાડોશણ, જેના પતિ ગુપ્તાની ઓફિસમાં કામ કરતા હતા, તેમણે મિસિસ ગુપ્તાને કટાક્ષમાં કહ્યું, ‘‘શું વાત છે આજકાલ ભાઈસાહેબ ઓફિસની મહિલાઓના ખૂબ સારા કામ કરાવે છે.’’ મિસિસ ગુપ્તાને અંદરથી તો ખૂબ દુખ થયું, પરંતુ સ્વસ્થતા લાવીને કહ્યું, ‘‘હવે તે ઓફિસ હેડ છે તો ઓફિસના કર્માચારીઓનું ધ્યાન તો રાખવું જ પડશે ને. તમે ચિંતા ન કરો, તેમની ચિંતા કરવા માટે હું છું ને.’’ પાડોશણના ગયા પછી તે ઊંડા વિચારમાં પડી ગયા કે આખરે તેનો પતિ આવું કેમ કરી રહ્યો છે? પછી વિચારવા લાગ્યા કે બૂમો પાડવાથી કે ઝઘડા કરવાથી તો વાતનું સમાધાન આવવાનું નથી, પરંતુ પ્રેમ જ એક માર્ગ છે જેના દ્વારા ગુપ્તાને પાછા લાવી શકાય છે જેથી તે ઘરના થઈને રહે.
શોધ સાચા સાથીની : ૫૫ વર્ષના મિસિસ સિંહા ઊંચા કદકાઠી અને ખૂબ સુંદર દેખાવ ધરાવતા હતા. ઓફિસના દરેક પુરુષ તેમની સાથે વાત કરવા આતુર રહેતા હતા. નવા આવેલા અધિકારી મિશ્રાની પત્નીનું થોડા સમય પહેલાં મૃત્યુ થયું હતું. થોડા દિવસ પછી જ્યારે તેમણે મિસિસ સિંહાને કોફી માટે પૂછ્યું ત્યારે મિસિસ સિંહાનું દિલ બાગબાગ થઈ ગયું. આખરે તે પણ પોતાના દારૂડિયા પતિની રોજબરોજની કચકચથી પરેશાન થઈ ગયા હતા. તેથી દિલમાં ધરબાયેલો રોમાન્સ જાણે હિલોળા લેવા લાગ્યો. પછી તો મિશ્રાની ઓફર તેમણે ખુશીખુશી સ્વીકારી લીધી. બસ, અહીંથી બંનેના પ્રેમની રેલગાડી ચાલી નીકળી પછી મિસિસ સિંહાના પોતાના પતિ સાથેના ડિવોર્સ અને મિશ્રા સાથેના લગ્ન પર જઈને અટકી આખરે તે પણ ક્યાં સુધી દરરોજ પતિના અપશબ્દો, અપમાન અને મારપીટ સહન કરતા રહે. પ્રેમ અને શાંતિથી જીવવાનો હક સંસારમાં બધાને છે ને. ૩૪ વર્ષની તનુજા એક સ્કૂલમાં શિક્ષિકા છે. એક છોકરીને ભણાવવા તે તેના ઘરે જાય છે. થોડા દિવસ સુધી આ છોકરીને ભણાવ્યા પછી તેણે નોટીસ કર્યું કે તે જેટલો સમય છોકરીને ભણાવતી હતી તે સમય દરમિયાન છોકરીના ૬૦ વર્ષના દાદા ગમે તે બહાના હેઠળ રૂમમાં આવજ કરતા રહેતા હતા. એક દિવસ જ્યારે પૌત્રી અંદર કોઈ કામ અર્થે ગઈ ત્યારે દાદાએ તનુજાને કહ્યું, ‘‘હું તમને કંઈ કહેવા ઈચ્છુ છું. પ્લીઝ સાંજે ૪ વાગે બાજુમાં આવેલી કોફી શોપમાં આવી જજે.’’ પહેલા તો તનુજા ડરી ગઈ પછી સ્વસ્થ થતા પૂછ્યું, ‘‘કેમ અંકલ?’’ ‘‘ડરશો નહીં, હું તો આમ જ તમને મળવા ઈચ્છુ છું.’’ સાંજે કોફી શોપમાં બંને સામસામે બેઠા હતા. તનુજાને જેાતા જ તેમણે કહ્યું, ‘‘કોણ જાણે કેમ તમે મને ખૂબ ગમવા લાગ્યા છો. તમે ખૂબ હોશિયાર છો અને મારી પૌત્રીને સારી રીતે ભણાવો છો. મારી પત્ની મને હંમેશાં ધૂત્કારતી રહે છે, પણ તમને જેાવા અને તમારી સાથે વાત કરવી મને ગમે છે.’’ વખાણ સાંભળીને તનુજાના ગાલ શરમથી લાલ થઈ ગયા. ત્યાર પછી તો તે બંને અવારનવાર એકબીજાને મળવા લાગ્યા. તનુજાને પણ તેમને મળીને ખૂબ શાંતિ મળતી હતી અને તે બમણાં ઉત્સાહથી પોતાનું કામ કરવા લાગતી, પરંતુ થોડા સમયમાં તેને એક પત્ની અને મા હોવાનો અહેસાસ થવા લાગ્યો. જ્યારે પોતાના પતિ સાથે તેણે દાદાની સમસ્યા શેર કરી ત્યારે પહેલાં તો તેના પતિ ચોંકી ગયા, પણ થોડું વિચારીને કહ્યું, ‘‘આપણે બંને સાથે મળીને તેમની સમસ્યાનો ઉકેલ લાવીશું.’’ ત્યાર પછી તનુજા અને તેના પતિએ એક અનુભવી કાઉન્સેલર પાસે દાદા અને તેમના પત્નીનું કાઉન્સિલિંગ કરાવ્યું. આજે આ દાદાદાદી તો એકબીજાનો સાથ મેળવીને ખુશ છે, સાથે તનુજા અને તેમના પરિવાર વચ્ચે પણ ઘનિભ પારિવારિક સંબંધ છે.’’
પ્રેમ ઉંમર નથી જેાતો : હકીકતમાં પ્રેમ એક એવી લાગણી છે જે ન તો ઉંમર જુએ છે કે ન જાતિ કે ધર્મ. તે કોઈ પણ સ્થળે, કોઈ પણ સમયે અને કોઈની પણ સામે થઈ શકે છે. જે રીતે કિશોરાવસ્થા અથવા યુવાવસ્થામાં વ્યક્તિ વશીભૂત થઈને બધું ભૂલી જતો હોય છે તે જ રીતે આ ઉંમરમાં પણ પ્રેમનો અહેસાસ વ્યક્તિને માનસિક અને ભાવનાત્મક શાંતિ પ્રદાન કરે છે. કિશોરાવસ્થાનો પ્રેમ માત્ર આકર્ષણ હોય છે જ્યારે યુવાવસ્થાના પ્રેમમાં ઊંડાણ અને મજબૂતાઈ હોય છે. તેનાથી વિપરીત ૬૦ વર્ષના પ્રેમમાં બધા ભાવ જેાવા મળે છે, કારણ કે આ ઉંમરની વ્યક્તિ સંબંધના ઘણા બંધનમાં બંધાઈ ચૂકેલી હોય છે અને પ્રેમના ઘણા રૂપ પણ જેાઈ ચૂકેલી હોય છે. આ ઉંમરમાં બાળકો પોતપોતાના રસ્તા પકડી ચૂક્યા હોય છે. પતિપત્નીમાં જેા મનમેળનો અભાવ હોય તો તે બહાર કોઈ વ્યક્તિ પાસેથી મળતા પ્રેમ અને આત્મીયતાના કારણે માનસિક શાંતિ અને ઊર્જાથી ઓતપ્રોત થઈ ઊઠે છે. સામાજિક દષ્ટિકોણથી જેાવામાં આવે તો આ પ્રકારનો વ્યવહાર અશોભનીય અને મર્યાદાવિહીન છે, પરંતુ તેનાથી ઉપર આપમેળે તેના પગ ચાલવા લાગશે. આખરે ખુશીઆનંદમાં જીવવાનો અધિકાર તો બધાને છે. હકીકતમાં ઘરની જવાબદારી, બાળકો અને કામના બોજાના લીધે ઘણી વાર પતિપત્ની વચ્ચેનો પહેલાં જેવો પ્રેમ ગાયબ થઈ જતો હોય છે. જ્યારે ૬૦ની ઉંમરમાં પતિ અથવા પત્ની કોઈ બીજી વ્યક્તિ તરફ આકર્ષિત થવા લાગે તો શું કરવું, આવો જાણીએ તે વિશે :
- જેા પતિપત્નીમાંથી કોઈને પણ પોતાના સાથીના પ્રેમના આ અદ્ભુત માર્ગ પર હોવાનો અહેસાસ થાય છે, ત્યારે એક વાર તો તેનું મન બેકાબૂ થવા લાગે છે, પણ તેનો ઉકેલ તમારે પોતે જ શોધવો પડશે, જેથી ઘરની વાત ઘરમાં જ રહે.
- પ્રેમી પતિ અથવા પત્નીને પાછા પોતાની નજીક લાવવા માટે ક્યારેય પરિવાર, પાડોશ અથવા બાળકોનો સહારો ન લો, કારણ કે આ પ્રકારની સમસ્યાને જેટલી સારી રીતે તમે હેન્ડલ કરી શકો છો એટલી સારી રીતે બીજું કોઈ હેન્ડલ નથી કરી શકતું.
- તમારી દિનચર્યાનું મૂલ્યાંકન કરો કે શું તમે તમારા જીવનસાથીને પર્યાપ્ત સમય અને હૂંફ આપી રહ્યા છો. ક્યાંક એવું તો નથી કે પ્રેમ અને હૂંફના અભાવમાં તેમણે બહારનો માર્ગ પકડી લીધો હોય.
- જ્યારે સાથીની કોઈની સાથેની અંતરંગતાની જાણ થાય ત્યારે વ્યવહારને શાંત, મધુર અને પ્રેમથી ઓતપ્રોત રાખો, જેથી આ સમસ્યાનું સમાધાન તમે સારી રીતે શોધી શકો.
- આ ઉંમર સુધી પહોંચતાં-પહોંચતાં સામાન્ય રીતે મહિલા અને પુરુષ બંને જવાબદારીથી મુક્ત થઈ જતી હોય છે. શરીર પર ચરબીના જાડા થર, કઢંગુ વ્યક્તિત્વ કોઈને પણ પોતાની તરફ આકર્ષિત નથી કરતું. જરૂર છે સ્વયંને ફિટ, સ્વસ્થ, ખુશમિજાજ અને આકર્ષક જાળવી રાખવાની, જેથી પરસ્પર પ્રેમ જળવાઈ રહે. તમે તમારા જીવનસાથીને તમારા પ્રયાસથી પાછા લાવવામાં સફળ ન થઈ રહ્યા હોય તો સગાંસંબંધી, પાડોશી અથવા મિત્રોની મદદ લીધા વિના કોઈ સારા પ્રોફેશનલ કાઉન્સિલરનો સહારો લો, જેા તમારી સમસ્યાને સારી રીતે સમજીને તેનો ઉકેલ શોધી આપશે.
– પ્રતિભા અગ્નિહોત્રી.
