૩૮ વર્ષની આબિદા મેરઠથી દિલ્લી નવા જીવન અને આશાઓ લઈને આવી હતી. તે શિક્ષિત અને સિંગલ મધર હતી. ૪ વર્ષ પહેલાં તેના પતિનું ઓફિસમાં કોઈ મહિલા સાથે ચક્કર ચાલતું હતું તો બંને વચ્ચે ઝઘડા થયા પછી વાત ડિવોર્સ સુધી પહોંચી. ૩ વર્ષ લાંબી ચાલેલી કોર્ટ કાર્યવાહીથી આબિદા કંટાળી ગઈ હતી, પણ આ દરમિયાન તેને લડવાની હિંમત મળી ગઈ હતી. આબિદા પિયરમાં રહેતી હતી અને લાંબી કોર્ટ કાર્યવાહીમાં ગૂંચવાતી હતી. જ્યારે તેના ડિવોર્સ થયા ત્યારે તેણે નિશ્ચય કર્યો કે હવે તે પિયરમાં નહીં રહે. તે સ્વાભિમાની હતી. પોતાના માટે ભાભીએ કરેલી ત્રાંસી નજર સમજી ગઈ હતી.
તેણે પિયર અને સાસરી સામે કોઈ ફરિયાદ કર્યા વિના ઘણા સમય પહેલાં દિલ્લી સેટલ થવાનો નિર્ણય લીધો હતો. આ દરમિયાન તે નોકરી માટે એપ્લાય કરતી રહી. જેવી ડિવોર્સની પ્રક્રિયા પૂરી થઈ તે પિયરથી મદદરૂપ સેટલ થવા લાયક થોડી આર્થિક મદદ લઈને દીકરા સાથે દિલ્લીના લક્ષ્મી નગર વિસ્તારમાં રહેવા આવી ગઈ. તે તેની મમ્મીને થોડા સમય માટે સાથે લાવી હતી, જેથી જ્યાં સુધી બધું ઠીક ન થાય રિયાની સંભાળ લઈ શકે. તે શિક્ષિત હતી તો તેને ગુરુગ્રામની એમએનસીમાં નોકરી મળવામાં વધારે સમય ન લાગ્યો. જેાકે આબિદા દિલ્લી કેટલીય વાર આવી હતી, પણ આવું પહેલી વાર થયું જ્યારે તે પોતાના દમ પર કોઈ મોટી જવાબદારી લઈને અહીં આવી છે. તેના માટે સૌથી વધારે જરૂરી દીકરાનો અભ્યાસ હતો, જે ૮ મા ધોરણમાં ભણતો હતો. નવી અને સારી સ્કૂલમાં એડમિશન કરાવવું અને પોતાના માટે પણ નવું મિત્ર વર્તુળ શોધવું જરૂરી થઈ ગયું હતું.
આબિદાએ દીકરાનું એડમિશન ઈડબ્લ્યૂએસ કોટાના આધારે કેન્દ્રીય સ્કૂલમાં કરાવ્યું. નવી સ્કૂલમાં ગયા પછી રિયાએ નવા ફ્રેન્ડ બનાવી લીધા હતા, જેમાં તેની કોલોનીનો ઋષભ તેનો ખાસ ફ્રેન્ડ બન્યો, જે રિયા સાથે આવતોજતો હતો. હવે આબિદા માટે મુશ્કેલ એ થઈ રહ્યું હતું કે તે જેાબ કરતી હતી તો દીકરાની એક્ટિવિટી પર એક મા અને જવાબદાર વ્યક્તિ હોવાથી ઓછું ધ્યાન રાખતી હતી. તેની પાસે દીકરાને લઈને જે જણકારી હતી, તે માત્ર પોતાની મા તરફથી હતી. તેણે વિચાર્યું કે તેનું સમાધાન મળતા તેને વાર ન લાગી. તેના માટે સૌથી સારું હતું કે રિયાની સ્કૂલ મેટ્સ કે તેના મિત્રોના પેરન્ટ્સની નજીક આવે. તેના ૨ ફાયદા હતા કે એક તેનું ફ્રેન્ડ સર્કલ વધતું અને પોતાની દીકરીની સેફ્ટી અને એક્ટિવિટીને લઈને નિશ્ચિંત રહેતી. સારું એ રહ્યું કે તેની ઓળખાણ પહેલાં જ ઋષભની મમ્મી રીના સાથે થઈ ગઈ હતી. વાત, વ્યવહારમાં રીના સારી હતી, પણ વધારે વાત નહોતી થઈ શકી. હવે આબિદાએ ફરીથી વાત કરવી શરૂ કરી તો રીના થ્રૂ રિયાના કેટલાય સ્કૂલમેટ્સ તેના ફ્રેન્ડ સર્કલમાં જેાડાતા ગયા. તેઓ ન માત્ર આ સર્કલ થ્રૂ પોતાના બાળકોના પરસ્પર બોંડિંગની કડી બની રહ્યા હતા, પરંતુ સ્કૂલની કમીની ચર્ચા અને સમય આવતા સ્કૂલ સુધી ફરિયાદ પહોંચાડવાથી સંકોચાતા નહોતા. આ સ્થિતિમાં તે પોતાના કામ સાથે પોતાના બાળકોની દેખરેખ નિભાવી રહ્યા હતા.
જરૂરી નથી આવું થાય
પેરન્ટ્સની પોતાના બાળકોના સ્કૂલમેટ પેરન્ટ્સ સાથે મિત્રતા અથવા ઓળખાણ થવી મોટી વાત નથી. બાળકોને સ્કૂલ મૂકવા જતા અથવા ઘરે લાવતી વખતે મુલાકાત થઈ જાય છે. કેટલીય વાર દર મહિને થતી પેરન્ટ્સ મીટિંગમાં આ મુલાકાત ગાઢ બની જાય છે. કેટલીય વાર એવું થાય છે કે એક કોલોનીમાં રહેતા બાળકો એક જ સ્કૂલમાં જાય છે. બીજી બાજુ સ્વાભાવિક રીતે પેરન્ટ્સ પર પેરન્ટિંગ પ્રેશર રહે છે કે તેઓ અન્ય પેરન્ટ્સ સાથે મિત્રતા કરે. આવું કરવું ખોટું નથી, કારણ કે જે સમયે તમારું બાળક તમારી નજરથી દૂર જાય છે ત્યારે તમને તેના વિશે પૂરી ખબર હોવી જેાઈએ. તે કોની સાથે વધારે સમય વિતાવે છે? તેનો બેસ્ટ ફ્રેન્ડ કોણ છે? સ્વભાવ કેવો છે? તેના પેરન્ટ્સનો નેચર કેવો છે?
દરેક માતાપિતા પોતાના બાળકો માટે કેરિંગ હોય છે. તેઓ ઈચ્છે છે કે બાળકોનું હંમેશાં ધ્યાન રાખે. તેના માટે તેમના ફ્રેન્ડ્સના પેરન્ટ્સ સાથે મિત્રતા કરવી પડે તો ખોટું નથી. મિત્રતા વધારવી એ કોઈ પણ રીતે ખોટું નથી. તે તમારા જીવનમાં સરપ્લસ જેવા હોય છે, જેમની સાથે ક્વોલિટી ટાઈમ સ્પેન્ડ કરી શકો છો, હરવાફરવા લઈ જઈ શકો છો, તેમની જાણકારી લઈ શકો છો.
તેમ છતાં જે વાત ધ્યાન રાખવા જેવી વાત છે કે જરૂરી નથી કે બીજા તેમની સાથે થયેલી મિત્રતાના પોતાના ‘ઈફ એન્ડ બટ’ છે. કેટલાય પેરન્ટ્સ આ પ્રકારની મિત્રતાને વધારે મહત્ત્વ નથી આપતા, પરંતુ જે તેને મહત્ત્વ આપે છે તેણે ખાસ સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે, જેથી મિત્રતા પોતાની હદમાં રહેતા સ્મૂથ ચાલે.
ધ્યાન રાખવાની જરૂર
અલગઅલગ ઈન્ટરેસ્ટ : તમારી સાથે જેાડાતા લોકો જરૂરી નથી કે તમારા જેવી પસંદ રાખે મોટાભાગની મિત્રતા એ વાત પર આવીને તૂટી જાય છે કે ‘ભાઈ તેનામાં અને મારામાં કોઈ મેળ જ નહોતો.’ જેવા અન્ય માતાપિતા હંમેશાં ફિલ્મ વિશે વાત કરે છે અને તમે ફિલ્મના શોખીન નથી કે જેા તે ઘરની સજાવટ વિશે વાત કરે છે અને તમે ઘરેલુના બદલે બહારના કામમાં વધારે રસ દાખવો છો તો વાતચીત કરવાની નથી આવતી. આ સ્થિતિમાં જરૂરી છે કે અલગઅલગ રુચિ હોવા છતાં કંટાળવાને બદલે રુચિ લેવી કે તેના માટે કોશિશ કરવી સૌથી સારો ઉપાય છે અથવા તો તે કામ વિશે વાંચીને રુચિ જગાડી શકો છો.
પેરન્ટિંગને લઈને અલગઅલગ વિચારો : શક્ય છે તમે સોફ્ટ પેરન્ટિંગને યોગ્ય માનો છો અને અન્ય માતાપિતા પોતાના બાળકો પર વધારે અનુશાસનનો ઉપયોગ કરતા હોય અથવા શક્ય છે તમે બાળકો માટે વધારે ફ્રી માઈન્ડના છો અને તમને લાગે છે કે અન્ય માતાપિતાની શૈલી વધારે કેરિંગ છે. પેરન્ટિંગની રીતમાં અંતર સામાન્ય વાત છે અને તેને ‘જીવો અને જીવવા દો’ સાથે છોડવા બેસ્ટ એપ્રોચ છે. આ રીતે તમે તેમની આસપાસ અથવા બાળકોને તેમની આસપાસ રાખવામાં કંફર્ટ નથી, જેમ કે કોઈ પેરન્ટ્સ બાળકો પર મારપીટનો ઉપયોગ કરતા હોય તો તમે મિત્રતા તોડી શકો છો.
મિત્રતા મેનેજ કરવાની ટિપ્સ
સ્ટેટસ અને જાતિધર્મ પર ન જાઓ : લગ્નપ્રસંગે ભારતમાં જાતિ, ધર્મ અને સ્ટેટસને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે છે. આ બીમારી સમાજના દરેક ખૂણામાં ફેલાયેલી છે. એટલી કે જ્યારે મિત્ર બનાવો છો ત્યારે પણ જુઓ છો. ત્યાં સુધી કે બાળકોને પણ મિત્રતા કરવાથી અટકાવો છો. કોઈ બિનધર્મ અથવા જાતિ સાથે મિત્રતા થઈ જાય તો કોઈ ને કોઈ રીતે તેને અહેસાસ કરાવવામાં આવે છે કે તે સમાન નથી. એવું બિલકુલ ન કરો. સમાજ બદલાઈ રહ્યો છે. સ્વયંને બદલો. આ બધી જૂની વાતો બકવાસ થઈ રહી છે.
વિવાદિત વિષય પર ન ગૂંચવો : તમે ગમે તેટલા પેશનેટ છો ધર્મ અથવા રાજકીય વિષય પર ચર્ચા કરવા માટે ફેક્ટ એ છે કે જરૂરી નથી કે બીજા તમારી સાથે સહમત હોય. કેટલીય વાર પોતાના વિધર્મી મિત્ર સાથે ધાર્મિક મુદ્દા પર ચર્ચા કરવાથી સમસ્યા થઈ શકે છે.
પીઠ પાછળ બૂરાઈ નહીં : થાય છે શું કે કેટલીય વાર બાળકોના પેરન્ટ્સ પરસ્પર મળે છે ત્યારે કોઈ ત્રીજા વિશે કાનાફૂસી શરૂ કરે છે. બીજા વિશે ખોટી ચર્ચા કરવા લાગે છે. મહિલાઓમાં વધારે જેાવા મળે છે. ધ્યાન રાખો કે જેની સાથે તમે કોઈ વાત શેર કરી રહ્યા છો તે માત્ર પર્ટિક્યુલર ટાઈમ માટે તમારા મિત્ર બને છે. આવું કરવાથી તમારી ઈમેજ બગડી શકે છે. શક્ય છે કે કોઈ તમારી પીઠ પાછળ તમારી વાત કરતું હોય.
ગ્રૂપ સાથે ફરો : કોઈ દિવસ તમે બધા બાળકો અને પેરન્ટ્સ પિકનિક મનાવવા જઈ શકો છો. આવું કરીને ન માત્ર બાળકોના બોન્ડિંગ મજબૂત થશે, તેની સાથે તમે પણ એકબીજાને સારી રીતે ઓળખી શકો છો. તેના માટે કોઈ બગીચો પસંદ કરી શકો છો અથવા મ્યુઝિયમ, રેસ્ટોરન્ટ, મૂવી પ્લાન બનાવી શકો છો, પરંતુ ધ્યાન રાખો સારું કન્વર્સેશન જ કરો.
મર્યાદા રાખો : નવા મિત્રો સાથે સંપર્ક ખૂબ સહેલાઈથી બની જાય છે, પણ તે મિત્રતામાં સહજ થવું મુશ્કેલ છે. પોતાની આઝાદીની સાથે મિત્રતા નિભાવવી પણ જરૂરી છે. એવામાં જરૂરી નથી કે સંબંધને મજબૂત બનાવવા માટે તેમને તમારી પર્સનલ સ્પેસમાં એન્ટ્રિ આપો. તેમનાથી એક અંતર જાળવી રાખો. બાળકોના સ્કૂલમેટ્સ પેરન્ટ્સને બહાર સુધી સીમિત રાખો. મિત્રતા ઘરની બહાર રહે તો વધારે સારું. તમારા પોતાના નિયમો પર ચાલો.
– રોહિત.
