આઈ લવ યૂ

વાર્તા – રત્ના પાંડે.

ફેબ્રુઆરીનો મહિનો હતો. આ સમય પ્રેમ કરનાર પ્રેમીઓ માટે ઘણો ખાસ હોય છે. પૂરું વર્ષ બધા વેલેન્ટાઈન ડેની રાહ જુએ છે, જેથી પ્રેમનો એકરાર કરી શકે. અતુલ અને અનાયા માટે પણ આ દિવસ ખૂબ ખાસ હતો. ૪ મહિના પહેલાં તેમના લગ્ન થયા હતા. બંને ખૂબ ઉત્સાહિત હતા. આખરે તેમનો ઈંતેજાર પૂરો થયો અને તે દિવસ આવી ગયો.
અનાયાને ગિફ્ટની આશા હતી. અતુલે તેની આશા પૂરી કરવા માટે એક મોટી પાર્ટી અરેન્જ કરી રાખી હતી. પાડોશમાં જ રહેતા ચિરાગ અને સ્વાતિને પણ તેણે પાર્ટીમાં બોલાવ્યા હતા.
ચિરાગના પિતા સુશીલને જ્યારે આ વાતની ખબર પડી તો તે તેમના ગુસ્સા પર કંટ્રોલ ન કરી શક્યા. તેઓ અતુલના ઘરે આવ્યા. અતુલના ઘરે ૮૦ વર્ષના તેના દાદાજી અજય અને દાદી સિવાય લગભગ ૫૦ વર્ષના અતુલના પપ્પા વિવેક અને મમ્મી સંધ્યા, આટલા લોકોનો સંયુક્ત પરિવાર હતો. ૩ પેઢી સાથે રહેતી હતી. બધાના અલગઅલગ વિચારો, અલગઅલગ વ્યવહાર, તેમ છતાં પરસ્પર કોઈ ખટપટ નથી.
પરિવારમાં પ્રેમ અને સમજદારી હતી. બધા એકબીજાની લાગણીની કદર કરતા અને એકબીજાનું ધ્યાન રાખતા હતા. કોઈ કોઈની આઝાદીમાં બાધિત નથી થતા. તેથી પરિવારમાં સુખશાંતિનો માહોલ હંમેશાં જળવાઈ રહેતો હતો. આડોશપાડોશના લોકો માટે તેમનો પરિવાર એક ઉદાહરણ હતું. ગુસ્સાથી બેકાબૂ થઈ રહેલા સુશીલે ડોરબેલ વગાડ્યો.
દાદાજીએ દરવાજેા ખોલ્યો, તેઓ આટલી ઉંમરના હોવા છતાં તંદુરસ્ત હતા.
‘‘અરે આવ… આવ… સુશીલ.’’ અજયે આદર સાથે તેમને બેસવા માટે કહ્યું.
અજયને જેાઈને સુશીલનો ગુસ્સો થોડો ઠંડો પડી ગયો, તેમ છતાં બેસવાથી ઈન્કાર કરતા તેમણે કહ્યું, ‘‘ના, ના, અંકલ હું કોઈ વાત કરવા આવ્યો હતો.’’
‘‘બોલ ને સુશીલ, શું વાત છે? આરામથી બેસીને વાત કરીએ, આવ, બેસ.’’
સુશીલે ઊભાંઊભાં કહ્યું, ‘‘અંકલ તમારો પૌત્ર અતુલ અને વહુ અનાયા ભલે વિદેશી સંસ્કૃતિમાં રમીને વેલેન્ટાઈન ડે ઊજવી રહ્યા છે, મને કોઈ ફરક નથી પડતો, પરંતુ તેમણે મારા ચિરાગ અને વહુને પાર્ટીમાં કેમ બોલાવ્યા? અંકલ મારા ઘરમાં ભારતીય સંસ્કૃતિ અને ભારતીય તહેવાર ઊજવવામાં આવે છે.’’
અજયે પ્રેમથી તેમનો હાથ પકડીને બેસાડતા કહ્યું, ‘‘સુશીલ, તું ગુસ્સે ન થા.’’
‘‘અંકલ, હું તમારો પાડોશી છું. જાણું છું તમારા ઘરમાં ક્યારેય ખટપટ, લડાઈઝઘડા નથી થતા, કારણ કે તમારા લોકોમાં જરૂર કરતા વધારે સહનશક્તિ છે. તમે બધું નજરે જેાઈને મૂંગાબહેરા થઈ જાઓ છો. આ ક્યાં સુધી યોગ્ય છે અંકલ?’’
‘‘સુશીલ, તું બિલકુલ ખોટું સમજી રહ્યો છે. શું થયું જે બાળકો પોતાના જીવનની કેટલીક ક્ષણ આનંદમય બનાવવા માંગે છે. એક સારા તહેવારને જેમાં માત્ર પ્રેમ જ પ્રેમ છે, તેને તેઓ જીવનનો ભાગ બનાવવા માંગે છે. સુશીલ માત્ર અતુલ અને અનાયાએ જ નહીં, અમારા પૂરા ઘરે વેલેન્ટાઈન ડે ઉજવ્યો છે. બધાએ પોતપોતાની રીતે તેમાં ખુશી શોધી છે. સુશીલ સમયની સાથે પરિવર્તન લાવવું ખૂબ જરૂરી છે.’’
‘‘સારી વાતો, સારી વસ્તુ અપનાવીને અમે સંસ્કૃતિને તિરસ્કૃત નથી કરતા. આપણી સંસ્કૃતિ દુનિયાની સૌથી શ્રેષ્ઠ સંસ્કૃતિ છે, પરંતુ જેા બહારની કોઈ સારી પરંપરાને આપણે અપનાવીએ તો તેમાં બૂરાઈ શું છે? મારી અનાયા આજે જે જિન્સટોપ પહેરીને વેલેન્ટાઈન ડેની પાર્ટી મનાવવા ગઈ છે, શક્ય છે અંગ્રેજી ગીત પર ડાન્સ કરી રહી છે, પરંતુ જ્યારે આપણી દિવાળી આવશે ત્યારે તે ભારતીય સંસ્કૃતિથી આપણા સંસ્કારોથી તનમનથી સજેલી દેખાશે. સાડીબ્લાઉઝ, સિંદૂર, મંગળસૂત્ર પહેરેલી અનાયા ક્યારેય પોતાના સંસ્કારો નહીં ભૂલે. તે વડીલોના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લેશે.’’
અજયના મોઢેથી નીકળેલી આ વાત સુશીલના જુનવાણી વિચારોને જાણે એક જ ક્ષણમાં ધરાશાયી કરી ગઈ.
તેઓ વિચારતા હતા કે અંકલની વાતમાં કેટલી સમજદારી છે. તેમને લાગ્યું કે તેણે આ રીતે અહીં ઝઘડો નહોતો કરવો જેાઈતો. ઉતાવળમાં લીધેલો નિર્ણય હંમેશાં ખોટો હોય છે. કાશ, તેમના મનમાં પણ અજય અંકલ જેવી ભાવના પહેલાંથી હોત.

સુશીલે જિજ્ઞાસાવશ પૂછ્યું, ‘‘અંકલ, તમારા દીકરા વિવેક અને વહુ સંધ્યાએ કેવી રીતે વેલેન્ટાઈન ડે ઉજવ્યો? શું તેઓ પણ કોઈ આવી જ પાર્ટીમાં ગયા છે?’’
‘‘ના બેટા, સંધ્યા અને વિવેકે પોતાની રીતે વેલેન્ટાઈન ડે ઉજવ્યો. તે બંને ફિલ્મ જેાવા ગયા. ડિનર પણ બહાર કરીને આવશે. જેા આપણી રીત સારી છે સુશીલ તો પછી તેમાં બૂરાઈ જ શું છે? આ કોઈ ખોટી વાત નથી. આપણે મર્યાદામાં રહીને આ તહેવાર ઊજવવો જેાઈએ. આ આપણા દેશની સંસ્કૃતિ, આપણા તહેવારનો ભાગ નથી, પણ આપણે લોકો ખુશી ઊજવવાની એકેય તક ન ગુમાવવી જેાઈએ. આ જ જીવન છે… પોતાના ભાગની જેટલી ખુશી માણી શકો નિશ્ચિંત થઈને માણવી જેાઈએ, જીવી લો.’’
સુશીલ એકીટશે અજય સામે જેાઈ રહ્યો હતો, તેમની વાત ધ્યાનથી સાંભળી રહ્યો હતો. તેમની વાતમાં તેને વિરોધ કરવા જેવું કંઈ જ ન લાગ્યું. એવું લાગતું હતું જાણે કે સુશીલ તેમની દરેક વાતને પોતાની અંદર ગ્રહણ કરે છે.
સુશીલે પૂછ્યું, ‘‘અંકલ, શું તમે પણ…’’
‘‘હા સુશીલ, કેમ નહીં? અમે પાછળ કેમ રહીએ?’’
અમે પણ અમારી ખુશી વહેંચી.’’
‘‘તમે કેવી રીતે ઊજવો છો અંકલ?’’
‘‘મારી પત્ની વધારે ચાલી નથી શકતી. તેથી તેનો હાથ પકડીને ધીરેધીરે તેને મંદિર સુધી લઈ ગયો. એકબીજાના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે કુદરતના આશીર્વાદ માંગ્યા, પછી તેને એક ગુલાબનું ફૂલ આપ્યું.
‘‘એટલામાં તેને જાણે જીવનની અસીમ ખુશીઓ મળી ગઈ. જાણે કે તે ફરીથી જુવાન થઈ ગઈ. સુશીલ હું શરૂઆતથી એક એવો પરિવાર ઈચ્છતો હતો, જ્યાં સાથે રહેવા છતાં બધા પોતાનું જીવન મન મુજબ જીવી શકે.’’
‘‘પરસ્પર પ્રેમ અને સમજદારી હોય. શરૂઆતમાં લાગતું હતું કે આ બધું વિચારવા સુધી ઠીક છે, પરંતુ હકીકતમાં અમલમાં લાવવું મુશ્કેલ છે. સુશીલ મેં જે અનુભવ્યું તે એ છે કે જેા કોઈ કોઈના જીવનમાં દખલ ન કરે તો આ એટલું મુશ્કેલ પણ નથી.’’
‘‘આ સિદ્ધાંતે મારા સંયુક્ત પરિવારને પ્રેમનું ઘર બનાવી દીધું. સાચું કહું તો મંદિર બનાવી દીધું.’’

સુશીલ રાતે પથારીમાં ઊંઘતાંઊંઘતાં વિચારી રહ્યો હતો કે કેટલો ખોટો હતો તે જે પોતાના ઘરને માત્ર વિચારોના બંધનમાં બાંધી રાખ્યું હતું…

અજય ના ૧-૧ શબ્દ આજે સુશીલને એકદમ સાચા લાગતા હતા. આજે તેને આ વાત સમજાતી હતી કે ૩ પેઢી એકસાથે પ્રેમથી કેવી રીતે રહે છે. કેવી રીતે જીવન સુખશાંતિથી જીવે છે. આજે અજયના શબ્દોના ઊંડાણને પોતાની અંદર ગ્રહણ કરતા સુશીલે અજયના ચરણ સ્પર્શ કરી તેમને હેપી વેલેન્ટાઈન ડે કહ્યું. અજયે તેને ગળે લગાવી લીધો. પછી સુશીલ વિદાય લઈને ગયો.
સુશીલની પત્ની આધુનિક વિચારો ધરાવતી હતી, પણ પતિના ડરથી હંમેશાં પોતાની ઈચ્છાને મનમાં દબાવી લેતી હતી. તેમની પણ ઈચ્છા થતી હતી કે તેનો પતિ તેને નહીં, પણ દીકરાવહુને તેમની ઈચ્છા મુજબ જીવન જીવવા દે. તે ઈચ્છતી હતી કે ક્યારેક તો સુશીલ તેને પણ ગુલાબનું ફૂલ લાવીને પ્રેમથી આપે, પરંતુ આ બધું તેના માટે માત્ર એક સપનું હતું. આ સપનું તેણે ક્યારનું જેાવાનું બંધ કરી દીધું હતું.
સુશીલની પત્ની અનામિકા પરેશાન હતી. તેણે સુશીલને અજય અંકલના ઘરે જતી વખતે કહ્યું હતું, ‘‘પ્લીઝ, સુશીલ ના જશો, અતુલે આપણા બાળકોને પાર્ટીમાં બોલાવ્યા તો શું થયું. આપણને પસંદ નથી તો નહીં જવાનું. આ વાત માટે તેમના ઘરે જઈને નારાજગી બતાવવાની શું જરૂર છે?’’
‘‘તું શાંત રહે, પહેલી વારમાં વાત પૂરી કરવા દે, નહીં તો આ પાર્ટી ચાલતી રહેશે.’’ કહીને તેઓ ગુસ્સામાં ઘરેથી નીકળી ગયા હતા. અનામિકાને ડર હતો કે રાતે દીકરાવહુના આવ્યા પછી હંગામો થવાનો છે. અનામિકા મનોમન વિનંતી કરતી હતી કે તેમના ગુસ્સા પર કાબૂ રાખજેા પ્રભુ. પાડોશી છે સંબંધ બગડવો ન જેાઈએ. આખરે જીવનભરનો સાથ છે.’’
એટલામાં દરવાજા પર ડોરબેલ રણક્યો. અનામિકા તરત ડરતાંડરતાં દરવાજેા ખોલવા પહોંચી. સુશીલના હાથમાં આજે એક ગુલાબ નહીં લાલ ગુલાબના ફૂલોનો ગુચ્છો હતો. અનામિકા સુશીલનું આ રૂપ જેાઈને આશ્ચર્યચકિત હતી. તે માત્ર દંગ થઈને સુશીલ સામે જેાઈ રહી હતી.
એટલામાં દરવાજાની અંદર આવીને સુશીલે ફૂલોનો ગુચ્છો અને સાથે ફિલ્મની ૨ ટિકિટ અનામિકાને આપતા આજે પહેલી વાર કહ્યું, ‘‘અનામિકા હેપી વેલેન્ટાઈન ડે, આઈ લવ યૂ.’’
અનામિકાની આંખમાંથી ખુશીના આંસુ વહેવા લાગ્યા હતા અને કાન જાણે વારંવાર તે જ શબ્દ સાંભળવા માંગતા હતા.
સુશીલે કહ્યું, ‘‘અનામિકા, તું નહીં કહે?’’
‘‘શું કહું?’’
‘‘તે જ જે મેં હમણાં કહ્યું.’’
અનામિકાએ શરમાઈને કહ્યું આઈ લવ યૂ અને પછી બંનેએ એકબીજાને આલિંગનમાં લીધા.

રાતે જ્યારે તેઓ ફિલ્મ જેાઈને પાછા આવ્યા ત્યારે તેમના બાળકો પણ પાર્ટીમાંથી પાછા આવ્યા. સુશીલે પ્રેમથી પૂછ્યું, ‘‘બાળકો કેવી રહી પાર્ટી?’’
પપ્પાને આટલા ખુશ જેાઈને અદિતિ અને ચિરાગના મનનો ડર રફુચક્કર થઈ ગયો.
સુશીલ રાતે પથારીમાં ઊંઘતાંઊંઘતાં વિચારી રહ્યો હતો કે કેટલો ખોટો હતો તે જે પોતાના ઘરને માત્ર વિચારોના બંધનમાં બાંધી રાખ્યું હતું જાણે તે સ્કૂલનો પ્રિન્સિપાલ હોય. જ્યાં માત્ર તેમના બનાવેલા કાયદાકાનૂન જ ચાલશે. સારું થયું. અજય અંકલે તેમની આંખો ખોલી દીધી અને બગાવત થતા પહેલાં તે સચવાઈ ગયા, નહીં તો એક ને એક દિવસ બગાવત થવી પાકી હતી. ત્યાર પછી તેમના પરિવારમાંથી ખટપટનો અવાજ આવવાનો બંધ થઈ ગયો.